In de strijd tegen krapte op het net faciliteren netbeheerders kleinschalige handel in elektriciteit

Een belangrijk moment in de liberalisering van de elektriciteitsmarkt was de oprichting van de Amsterdam Power Exchange in 1999. Energiebedrijven kregen daarmee de mogelijkheid om kort voor het moment van levering eventuele overschotten te verkopen en/of tekorten bij te kopen. Met de zogeheten APX uurprijs als maatstaf, konden bedrijven hun productie en/of afname optimaliseren, bijvoorbeeld door elektriciteit op de beurs te kopen als de marktprijs lager was dan de kosten van de eigen productie. Sindsdien heeft de beurs voor kapitaalkrachtige energiehandelaren een grote vlucht genomen en is onderdeel geworden van de pan-Europese elektriciteitsmarkt. Twintig jaar later willen netbeheerders weer een belangrijke stap zetten in de optimalisatie van de elektriciteitsmarkt. Deze keer niet gericht op de grote energiebedrijven, maar juist op kleine en middelgrote partijen. Aanleiding is de krapte op elektriciteitsnetten die op steeds meer plekken in Nederland voor problemen zorgt. Die krapte kan worden verholpen door netten te verzwaren, maar dat kost veel tijd. Ondertussen willen aangeslotenen wel stroom kunnen afnemen en/of invoeden en neteheerders zijn verplicht dat mogelijk te maken. De noodzaak tussen het kunnen afnemen/invoeden is echter niet bij alle partijen altijd even groot. Bij kantorengebouwen kan de airconditioner bijvoorbeeld soms best een uurtje eerder of later aan dan eigenlijk de bedoeling was. Netbeheerders die kampen met te krappe transportcapaciteit willen die mogelijkheden om te schuiven met het gebruik en/of productie van elektriciteit graag benutten. Extra gebruik van elektriciteit op momenten dat de zon volop schijnt, kan mogelijk filevorming op het stroomnet voorkomen.  Voor die afstemming van vraag en aanbod op lokaal niveau, hebben netbeheerders TenneT, Stedin, Liander, Enexis Groep en Westland Infra een nieuw handelsplatform gelanceerd. Bij filevorming in een bepaald deel van het net, kunnen aangeslotenen in het betreffende gebied prijzen opgeven waarvoor ze meer elektriciteit willen afnemen of juist invoeden. Het handelssysteem koppelt dan de meest gunstige biedingen aan elkaar en de netbeheerders passen een eventueel verschil bij. Op die manier moet filevorming op het net tegen de laagste kosten worden verholpen.